IDEA

Sacrum Profanum z nową edycją wkracza do Multiwersum! Czyż to nie sztuka współczesna najpełniej przedstawia wielość uniwersów? Sacrum Profanum już w nazwę wpisane ma łączenie przeciwstawnych światów i budowanie między nimi połączeń. Czerpiąc inspiracje z popkultury, wyniesiemy tę misję na wyższy poziom, a mosty będziemy przerzucać nad jeszcze większymi i szerszymi kan(i)onami. Raz jeszcze spróbujemy zatrzeć granice pomiędzy tzw. muzyką poważną i alternatywną, sięgając po absolutnie niecodzienne połączenia.

Multiwersum, temat szeroko eksplorowany m.in. w aktualnym kinie superbohaterskim, to rzeczywistość, w której współistnieje wiele światów i wymiarów. Podobnie można spojrzeć na muzykę współczesną. To zupełnie niejednorodna dziedzina, w której pojawiają się ciągle nowe przestrzenie estetyczne i konceptualne.Czy obecnie to artyści stali się superbohaterami naszych czasów? Czy w dobie wielu kryzysów (społecznego, gospodarczego i wojny), w czasie ograniczonego zaufania społecznego i głębokich podziałów, to właśnie w ich twórczości nie powinniśmy szukać pokrzepienia lub wskazówek do interpretacji i rozumienia złożoności dzisiejszego świata? Świata, który każdy z nas widzi i rozumie inaczej, zgodnie z informacjami udostępnianymi w naszych własnych, zindywidualizowanych, zatomizowanych bańkach. 

Multiwersum to także nader trafna metafora dzisiejszej rzeczywistości, w której każdy z nas odnajduje siebie w wielu uniwersach naraz. To nie tylko rzeczywistość realna i cyfrowa, ale także prywatna, rodzinna, publiczna i zawodowa. Wielość światów oraz naszych twarzy i ról społecznych, które na co dzień odgrywamy, jest dodatkowo powielana i multiplikowana przez lustrzane wymiary tworzone w świecie cyfrowym, w coraz szybciej i szerzej rozwijających się metawersach. 

W Multiwersum szukamy klucza do stworzenia programu i osadzenia go w czasie i przestrzeni, dzieląc festiwal na dwie części – wrześniową i listopadową – czy organizując koncerty w różnych miejscach w Krakowie. Odnajdujemy jego wymiary w muzyce, kompozycjach, mieście i miejscach, ale także wśród zaproszonych artystek i artystów.

PROGRAM

Przełóżmy te idee na program. Trzy główne koncerty festiwalu będą tworzyć właściwe połączenia między muzyką współczesną i szeroko pojętą muzyką alternatywną. Punktem wyjścia dla każdego z tych koncertów jest inny gatunek: dla Mary Halvorson i Mivos Quartet jest to jazz (wybitny materiał z płyty Belladonna, Nonesuch 2022), dla Matsa Gustafssona i Ensemble E skandynawska i polska muzyka ludowa obok swobodnej improwizacji, a dla Nielsa Rønsholdta i Orkiestry Muzyki Nowej country. To nasza strategia zaciekawiania. Liczymy na uwagę nowych słuchaczy, którzy na co dzień nie słuchają moderny. Jednocześnie przez te bardziej rozpoznane i popularne odniesienia chcemy normalizować muzykę nową, która zbyt często bywa steeotypowo i z góry wpychana w niszę.

Minimalizm to gatunek powracający jak refren festiwalu Sacrum Profanum. Ostatnio prezentowaliśmy głównie ten medytacyjny i oszczędny, często praktykowany w duchu filozofii i praktyki deep listening (głębokiego słuchania) Pauline Oliveros. Ta refleksja nad metodami słuchania wciąż zyskuje nowych adeptów. W tym roku będzie można zanurzyć się bez kresu w muzyce Aleksandry Słyż, w nowej kompozycji napisanej dla Sinfonietty Cracovii. Orkiestra zagra również utwory prominentnej litewskiej kompozytorki Justė Janulytė i pierwszego polskiego minimalisty Tomasza Sikorskiego (12 listopada br. przypada 35. rocznica jego śmierci). Sięgniemy także po minimal w ujęciu rytmicznym z licznymi powtórzeniami, a dokładniej po holenderskie arcydzieło i jeden z najbardziej popularnych utworów XX wieku. Canto Ostinato Simeona ten Holta w nowym opracowaniu Chain Ensemble to gwarancja transowych przeżyć dla publiczności i wykonawców. Obie odmiany minimalizmu usłyszymy w wykonaniu Chóru Polskiego Radia, który sięga po amerykańskie i litewskie kompozycje Juliusa Eastmana (cieszymy się na ten powrót!), Johna Cage, Davida Langa i Dominykasa Digimasa.

W muzyce współczesnej, wprost inspirowanej otaczającą nas rzeczywistością, nie może zabraknąć nowych technologii, którymi przesycone jest nasze życie. Odniesienia do szumu informacyjnego, nowinek technicznych i sieci pełnej powiązań odnajdziemy w czterech koncertach. Dwa wykorzystują małe, bezprzewodowe głośniki Bluetooth, spacjalizują i osadzają przestrzennie muzykę: to premierowy koncert fortepianowy Wojtka Blecharza i inspirowany nauką, grami komputerowymi Open Symmetry na trzy wibrafony i jednobitową elektronikę Tristana Pericha. Pozostałe dwa to duety. Michał Pepol i Kuba Krzewiński szukają odpowiedzi na pytanie: jak brzmi romans w XXI wieku uchem współczesnych kompozytorów? Odpowiedzi znajdziemy w performatywnym programie o miłości od Fukuoki, przez Luciera, aż po Korę. Z kolei Duo van Vliet szeroko wykorzystuje multimedia w programie łączącym muzykę z refleksją nad współczesnością: nad wyzwaniami współczesnego mężczyzny, odróżnianiem prawdy od fałszu, brzydotą w przeestetyzowanej rzeczywistości. A wszystko to poprzez utwory najciekawszych polskich kompozytorów młodego pokolenia: Szpyrki, Malinowskiego czy Zapały. 

Od kilku lat z powodzeniem prezentujemy solowe koncerty, które zwykle są komentowane i pamiętane najmocniej (dawne pasmo Single Player). To niepowtarzalna okazja do zaprezentowania bezkompromisowej, autorskiej i kompletnej wizji artystycznej. Koncerty Erwana Keraveca i Brìghde Chaimbeul utworzą swoistą ramę dla całego programu. Znów stawiamy na niecodzienny w nowym repertuarze instrument – tym razem będą to dudy. Francuz w różnych częściach Rynku Głównego wykona utwory Goebbelsa, Glassa i Radigue, dając miastu sygnał, że festiwal Sacrum Profanum rozpoczął się na dobre. Każda kompozycja stawia na inny aspekt instrumentu: tradycyjny kontekst gry na dudach w marszu, dynamika i rytmiczność oraz długi dźwięk i medytacja. Szkotka symbolicznie zamknie festiwal swoim niepowtarzalnym, eksperymentalnym, ale wciąż melodyjnym ujęciem folku celtyckiego. Zagra materiał z płyty Carry Them with Us. Część koncertu wykona wspólnie z krakowską saksofonistką i improwizatorką Pauliną Owczarek. Michał Górczyński przywiezie swój najnowszy projekt Roboty-duety, które tworzy z profesjonalnym robotycznym ramieniem. W dalszej części „roboty” zastąpi krakowski modularz Wojtek Kiwer z syntezatorami własnej konstrukcji, a tę wspólną improwizację zinterpretuje tańcem Dominika Wiak. Na syntezatory będzie także rozpisany koncert Jędrzeja Siwka, który balansuje między muzyką współczesną i ambientową. Siwek czerpie inspiracje z bogatego dziedzictwa Requiem – mszy żałobnych tworzonych w epokach klasycyzmu i romantyzmu przez Mozarta, Verdiego, Fauré czy Berlioza.

SCENA

W trudnych czasach dla kultury, ostatniego przyczółku przyzwoitości, jeszcze mocniej cenimy solidarność branży i trwałe partnerstwa. Za zaufanie i wsparcie we współorganizacji dziękujemy: Staremu Teatrowi, Filharmonii Krakowskiej, Fundacji Avant Art, Chain Ensemble, Chórowi Polskiego Radia i orkiestrze Sinfonietta Cracovia.

Współpraca programowa z Chórem Polskiego Radia i Sinfoniettą Cracovią są dla nas szczególnie istotne, bo wspierają i budują lokalny potencjał, wzmacniając krakowską scenę muzyki nowej. Z tej perspektywy istotne są także inicjatywy Spółdzielni Muzycznej i Akademii Muzycznej, które przygotowują wydarzenia towarzyszące Sacrum Profanum, odpowiednio: koncert finałowy Playground i koncert 50-lecia Studia Muzyki Elektroakustycznej.

Festiwal corocznie odbywa się w różnych, często zaskakujących przestrzeniach, szukając lokacji pasujących do repertuaru. Nie inaczej jest w tym roku, ale chcemy wynieść to na nowy poziom, każdą lokalizację traktując wielowymiarowo. Zagramy tam, gdzie zwykle się nie gra, a niektóre z koncertów zamienimy w podróż przez czas i przestrzeń.

Zapraszamy na tegoroczny festiwal Sacrum Profanum! Wspólnie w Multiwersum będziemy szukać multi-: wersji, wariantów, gatunków, przestrzeni, lokacji, światów i relacji.