Cookies Ta strona używa plików cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia zindywidualizowanych usług oraz tworzenia statystyk. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia w opcjach Twojej przeglądarki. Więcej informacji. Zamknij
Sacrum Profanum 2023

#17 Sacrum Profanum: Richard Mosse – Przybywający / Incoming

2019-09-02
Jak być empatycznym? Jak wyobrażać sobie życie drugiego człowieka? Dlaczego jest to tak ważne w obliczu kryzysu uchodźczego? - to najważniejsze pytania stawiane na wystawie "Incoming" Richarda Mosse’a. Zapraszają Bunkier Sztuki, Festiwal Sacrum Profanum i Unsound Festival.

W "Incoming" Richard Mosse przygląda się temu, w jaki sposób widzimy ofiary kryzysu uchodźczego, jak postrzegamy człowieka w sytuacji wygnania, wysiedlenia i migracji. Artysta przewrotnie używa technologii wojennej, która w swojej podstawowej funkcji ma dehumanizować człowieka. W jego rękach staje się ona narzędziem do budowania empatycznej wyobraźni. Najpierw musimy sobie wyobrazić, że jesteśmy na miejscu drugiej osoby – sugeruje Mosse.
Istotnym elementem pracy jest kompozycja dźwiękowa stworzona przez Australijczyka Bena Frosta, składająca się z nagrań terenowych i elektroniki.

Richard Mosse – artysta, fotograf, w swojej pracy tropi ślady i miejsca ludzkich dramatów. Fotografował zniszczenia w byłej Jugosławii, miasta po trzęsieniu ziemi w Iraku, Pakistanie i na Haiti, opuszczone pałace Saddama Husseina, rdzewiejące wraki samolotów, obozowiska uchodźców i życie rebeliantów w kongijskiej dżungli. Jego prace pokazywane były między innymi na Biennale w Wenecji czy w Barbican Center.

Tematy tegorocznych edycji Sacrum Profanum i Unsoundu, czyli Sąsiedztwo i Solidarność, mają wspólne źródło, jakim jest konieczność współistnienia i tworzenia w obliczu kryzysów z jakimi mierzy się świat. Zaproszeni twórcy odpowiadają na nie w różny sposób, a każdy z festiwali inaczej je interpretuje. Niezwykle ważna praca Richarda Mosse’a łączy oba wydarzenia i ich motywy przewodnie, a dzięki zaproszeniu Bunkra Sztuki dostępna jest dla publiczności i mieszkańców Krakowa od 26 września do 31 października.

W czasach masowych migracji, redefinicji sojuszy i zrywania utrzymujących pokój i harmonijny rozwój państw porozumień musimy uczyć się współegzystować, rozmawiać ze sobą i wzajemnie się szanować. Obserwujemy radykalizację poglądów, coraz większe rozwarstwienie społeczne, świat znów zaczyna koncentrować się na podziałach, zamiast dążyć do współistnienia. Przekłada się to wprost na nastroje społeczne. Nie tylko w Polsce, ale też globalnie ludzi więcej dzieli, niż łączy, a linia tych podziałów zdaje się być coraz bardziej wyraźnie i grubo kreślona. Ten stan rzeczy niezależnie zainspirował dwa krakowskie festiwale muzyki współczesnej do wzięcia na sztandary hasła inspirujące pozytywną zmianę, pobudzające do konstruktywnego działania i koniecznej refleksji. Geneza “Sąsiedztwa” Sacrum Profanum i “Solidarity” Unsound jest tożsama. Nie mogliśmy tej zbieżności zignorować, a wcielając idee solidarności i dobrego sąsiedztwa, postanowiliśmy wspólnie zadziałać. Oba festiwale od lat rozbudzają ciekawość i potrzebę poznawania nowych dźwięków wśród słuchaczy. Jesień w Krakowie stoi pod znakiem muzycznych eksperymentów, awangardy i współczesności. To skłoniło nas do rozpoczęcia długofalowej współpracy, do której zaprosiliśmy Galerię Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki. Chcemy rozszerzyć programy naszych festiwali o wystawy sztuk wizualnych i instalacji dźwiękowych, przygotowane w oparciu o zaplecze kuratorskie Bunkra Sztuki, tam jednocześnie prezentowane w trakcie trwania obu festiwali. Wykorzystując sąsiedztwo czasowe i programowe, solidarnie budujemy wspólne przedsięwzięcie. W tym roku będzie to wystawa “Incoming” Richarda Mosse’a, której temat doskonale wpisuje się w idee przewodnie tegorocznych edycji Sacrum Profanum i Unsoundu.

Krzysztof Pietraszewski, kurator festiwalu Sacrum Profanum

Ogromnie cieszy mnie inicjatywa sieciowej współpracy ważnych instytucji miasta i flagowych festiwali muzycznych oraz literackich przy wystawie cenionego irlandzkiego Artysty – Richarda Mosse’a. Obecność tej klasy artysty, którego projekty artystyczne prezentowane były na Biennale w Wenecji, Barbican Center, świadka przemocy wojskowej w Demokratycznej Republice Konga czy działań wojennych w Iraku, wreszcie cierpliwemu dokumentaliście wrażliwych granic: wzdłuż granicy USA-Meksyk, Izraela i Palestyny, Libanu, Syrii, Bałkanów, Haiti, Pakistanu, Iranu i innych miejsc – to możliwość osobistego spotkania z hipnotyzującym w formie i niepokojącym w przekazie sposobem przedstawiania współczesnych wyzwań humanitarnych, a przy okazji doświadczenie niezwykłej w formie przestrzennej, wizualnej i dźwiękowej – nowego sposobu uprawiania sztuki.

Mosse w swoich projektach kwestionuje tradycyjne sposoby opowiadania wojny i kondycji człowieka w sytuacji wygnania, wysiedlenia, migracji. Przybliża nowy sposób patrzenia, użycie technologii wojennej, na co dzień dehumanizującej człowieka do roli obiektu, tu czyni ją potężnym narzędziem dla działalności twórczej. To tematyka przenikająca od lat programy Festiwalu Conrada, Sacrum Profanum, dotychczasowej działalności ekspozycyjnej Bunkra Sztuki i Mocaku, wreszcie programów rezydencjalnych Willi Decjusza (która od lat prowadzi z miastem program Miast Schronienia ICORN i jest miejscem przyznawania ważnej nagrody im. Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców Sergia de Mello dla działaczy na rzecz praw człowieka). Te niepokojąco piękne obrazy są pretekstem do snucia analogii muzycznych, literackich, filozoficznych. Z pewnością jest to jedna z najważniejszych wystaw ostatnich lat.

Robert Piaskowski, Pełnomocnik Prezydenta Krakowa ds. Kultury

Kryzys uchodźczy jest jednym z najpilniejszych i najtrudniejszych problemów przed jakim stoimy, jednak rozmowy o solidarności są w tym kontekście obecnie bardzo trudne. Instalacja „Incoming” Richarda Mosse’a zmusza nas do zmierzenia się z faktem, że dla milionów ludzi wygnanych z domów przez wojnę i kryzys klimatyczny jest to ucieczka przed śmiercią. Jak mamy zareagować? Odpowiedź na to pytanie definiuje, kim jesteśmy i jaki naród tworzymy. Cieszymy się, że Bunkier Sztuki, Sacrum Profanum i Krakowskie Biuro Festiwalowe entuzjastycznie przyjęły naszą propozycję zaprezentowania tej pracy w Krakowie. Liczymy, że skłoni ona do refleksji, rozmowy i działań.

Richarda Mosse’a poznaliśmy w 2013 roku. Artystę przedstawił nam Ben Frost, jego bliski współpracownik. Wspólnie z innymi członkami sieci festiwali ECAS, zamówiliśmy i zaprezentowaliśmy wtedy „Enclave” (praca reprezentowała później Irlandię na Biennale w Wenecji). Richard będzie obecny również na październikowej edycji festiwalu Unsound. Weźmie udział w prezentacji i dyskusji ze Stefanosem Levidisem z Forensic Architecture - multidyscyplinarnej grupy badawczej, która wykorzystuje metody i technologie architektoniczne do analizy przypadków łamania praw człowieka na świecie.

Mat Schulz, dyrektor artystyczny festiwalu Unsound
Małgorzata Płysa, dyrektorka wykonawcza festiwalu Unsound